دادگاه حقوقی

وقتی دعوای حقوقی از طرف شهروندی مطرح می شود که از تضییع حقوق شهروندی ناشی شده باشد، شهروندان برای احقاق حق خود با تقدیم دادخواست اقامه دعوی می کنند.
بطور کلی دعاوی حقوقی آن دسته از دعاوی هستند که به حقوق خصوصی اشخاص مربوط است می شود.

 مثال 

یک- اموال و مالکیت
دو- قرارداد ها
سه -امور مربوط به خانواده از قبیل مهریه ، طلاق ، نفقه زن ، ارث ، حضانت و  وقف و غیره  
چهار -مسائل مربوط به قراردادهای ملکی از قبیل اجاره ، رهن ، بیع یا خرید و فروش و یا عقد وکالت و غیره

این نوع دادگاه ها مرجعی هستند که به موضوعات حقوقی مشابه فوق رسیدگی می کنند و آیین و نحوه رسیدگی به این دعاوی در قانون آیین دادرسی مدنی بیان شده است .

صلاحیت دادگاه های حقوقی

برای اطلاع از صلاحیت دادگاه ها باید گفت که این دادگاه  ها برای حل اختلاف میان افراد تشکیل می شوند.
منظور از واژه حقوقی ، آن دسته از  دعاوی است که حق و حقوق خصوصی اشخاص است که مورد تعدی واقع شده باشد.
برای احقاق حق باید در محاکم حقوقی اقامه دعوا نمود. با طرح دعوی فرد ضایع کننده حق، مستقیما مجازات نمی شود. مگر اینکه به حبسی ناشی از آثار تضییق حق محکوم شود. مانند قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی.

اقامه دعوی

برای اقامه دعوی ، فردی که حقی از او ضایع شده باشد، باید دادخواستی تنظیم کند. سپس دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه و ثبت می شود. متعاقبا دادخواست به شعب مربوطه ارجاع و رسیدگی می شود.

مثال ها

  مثال یک:
مردی که حق حضانت فرزند خود را داشته و اجازه ملاقات به مادر ندهد.  مادر می تواند با تنظیم و نگارش دادخواست حضانت و طرح دعوی حقوقی در یکی از دادگاه های صالح حقوقی برای احقاق حق خود دعوی اقامه نماید. دادگاه با بررسی موضوع و چنانچه حقانیت مادر طفل اثبات شود حق ملاقات را به وی می دهد.

مثال  دو:
شخصی به دیگری وکالت بلاعزل داده است. اما وکیل اقداماتی برخلاف مصلحت موکل خود نموده است.  موکل می تواند بر علیه وکیل در دادگاه حقوقی اقامه دعوی کند.

بنابراین صلاحیت دادگاه در موضوعات حقوقی است که باید در دادگاه حقوقی مطرح شود.
موضوعات ارتکاب جرم نمی باشد بلکه حقوقی است که فرد طبق قانون دارا می باشد و دیگری از او سلب نموده است .

اشکال ورود

شکل ورود به مراجع کیفری و حقوقی هم متفاوت هستند.
برای تظلم و تقاضای مجازات  مجرمی که از جانب شخصی مورد تعدی واقع شده باشد، باید شکایت کرد. یعنی با تقدیم شکوائیه به دادسرای محل و ارجاع به ضابطین قوه قضائیه به منظور انجام تحقیقات مقدماتی و جلب متهم و دلالت به مرجع رسیدگی کننده کیفری اقدام نمود. در اینگونه موارد افراد به دادسرا ها مراجعه می کنند تا حقوق تضییع شده خود را به دست آورند و یا مجرم را به مجازات برسانند .
اما این دادگاه و موضوع رسیدگی و آیین دادرسی و غیره در آن با دادگاه کیفری متفاوت است . بر همین اساس آگاهی از صلاحیت های محاکم حقوقی و کیفری لازم است.
برای آشنائی با قانون دادگاه های حقوقی ، به اینجا کلیک کنید

اکرم پروان، وکیل پایه یک دادگستری